Στις 25 Ιανουαρίου 2025 η Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία Αλβανίας αναγγέλλει την εις Κύριον εκδημία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου & Πάσης Αλβανίας. Ο εκλιπών ποιμενάρχης ανέπτυξε στη διάρκεια της ζωής του πλούσια και πολυσχιδής δράση σε πολλούς τομείς.Υπήρξε ιεροκήρυκας, θεολόγος, καθηγητής στο Ε.Κ.Π.Α., συγγραφέας, αντιστασιακός, ιεραπόστολος.
Στην Ελλάδα ως λαϊκός θεολόγος οργάνωσε τους κύκλους βιβλικών μελετών των φοιτητικών κατασκηνώσεων, συνέγραψε 3 κατηχητικά βοηθήματα: “Θεία μηνύματα” – “Πίστις και ζωή” – “Πνευματικά μηνύματα” για τους διδάσκοντες στα Μέσα Κατηχητικά Σχολεία, κινητοποίησε τους αρμόδιους για την καταγραφή της εκκλησιαστικής κειμηλιακής περιουσίας, ίδρυσε το «Διορθόδοξο Ιεραποστολικό Κέντρο» και το πρώτο ιεραποστολικό περιοδικό με τίτλο «Πορευθέντες».
Οι μεταπτυχιακές σπουδές του στην θρησκειολογία, εθνολογία, ιεραποστολική αφρικανολογία, στα Α.Ε.Ι. Αμβούργου και Μαρβούργου τον ώθησαν να διερευνήσει τις δυνατότητες μιας Ορθόδοξης Ιεραποστολής με δικαιοδοσία σε Κένυα, Ουγκάντα, Τανζανία. Εκεί χειροτόνησε 62 Αφρικανούς κληρικούς, 42 κατηχητές και προώθησε τις μεταφράσεις της Θείας λειτουργίας σε 4 αφρικανικές γλώσσες, μερίμνησε για την ανέγερση δεκάδων ναών, σχολείων, ιατρικών σταθμών. Ως μελετητής διαφόρων θρησκευμάτων: Ταοϊσμός, Ινδουισμός, Βουδισμός, Κομφουκιανισμός, Ισλαμισμός με γνώσεις αρχαίας ελληνικής, λατινικής, ιταλικής, ισπανικής, αγγλικής, γαλλικής, γερμανικής, ρωσικής, σουαχίλι συνέγραψε ανάμεσα στα άλλα: «Τα πνεύματα Μ’μπάν’ντουα και τα πλαίσια της λατρείας των. Θρησκειολογική διερεύνησης πλευρών της Αφρικανικής θρησκείας», «Ο Κύριος της Λαμπρότητος. Ο Θεός των παρά το όρος Κένυα φυλών», «Ο όρθρος της Ορθοδοξίας εις την Ιαπωνίαν», «Μορφές Αφρικανικού τελετουργικού», «Ισλάμ – Θρησκειολογική Επισκόπησις», «Όψεις Ινδουισμού- Βουδισμού», «Παγκοσμιότητα και Ορθοδοξία», «Στην Αλβανία: Σταυρός και Ανάσταση», «Μοναχοί και ιεραποστολή κατά τους 4ο και 9ο αιώνες» και 240 πραγματείες – μελετήματα. Υπήρξε μέλος της συντακτικής επιτροπής της Παιδαγωγικής Ψυχολογικής Εγκυκλοπαίδειας και ειδικός σύμβουλος στη σύνταξη του τόμου Θρησκείες της Εκπαιδευτικής Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας.
Αντιστασιακή δράση: Ως καλός ποιμήν βοηθούσε και στήριζε τους φοιτητές και τους γονείς τους όταν καταδιώκονταν. Χαρακτηριστική είναι η ανάρτηση του Πετράκου πρώην βουλευτή ΣΥ.ΡΙΖ.Α. «Δεν θα ξεχάσω ποτέ την σκηνή όταν με τρομερή αποφασιστικότητα και υπερηφάνεια παραμέρισε και απαίτησε από τον χουντικό αρχηγό της Αστυνομίας να κάνει πέρα για να μας φέρει φαγητά και φάρμακα στην πρώτη κατάληψη της νομικής τον Φεβρουάριο 1973».
Στην Αλβανία ως τοποτηρητής όργωσε τα κακοτράχαλα εδάφη της, εμψυχώνοντας τους ορθόδοξους τους οποίους καταδίωκε το αθεϊστικό καθεστώς του Enver Hoxha. Ως Αρχιεπίσκοπος έκτισε ναούς, σχολεία, μοναστήρια, νοσοκομεία, πολυιατρεία, κέντρα επαγγελματικής εκπαίδευσης, εργαστήρια αγιογραφίας και αποκατάστασης εικόνων, τυπογραφείο, κηροπλαστείο, ξυλουργείο, στο σύνολο 450 κτίρια. Επίσης κατασκεύασε 3 υδροηλεκτρικά έργα συνολικής ισχύος 19 MW, δημιούργησε κλήρο, οργάνωσε τις ορθόδοξες κοινότητες αναπτύσσοντας φιλανθρωπική μέριμνα για διανομή τόνων τροφίμων, ρούχων, φαρμάκων. Για όλα αυτά αντιμετώπισε την καχυποψία των άλλων θρησκειών – δογμάτων ξεπερνώντας τη με χέρι φιλίας και συνεργασίας. Τρανό παράδειγμα ο Berisha που στην αρχή έκανε ό,τι μπορούσε προκειμένου να αποτρέψει την συνέχιση της οργάνωσης της ορθόδοξης εκκλησίας κυνηγώντας τον και απογοητεύοντας τον με στόχο να τον εκδιώξει, κατά το 2001 άρχισε να προσέρχεται στις εκδηλώσεις – τελετές αναγνωρίζοντας ότι το έργο που συντελείται βοηθά στην καλύτερη οργάνωση της Αλβανίας. Για τον άθλο του αυτόν βραβεύτηκε σε ειδική τελετή του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Πολιτισμού “Pro Europa”.
Η παρακαταθήκη που μας άφησε είναι ανυπολόγιστα μεγάλη. Στο χέρι μας είναι αν όχι να την αυξήσουμε – αυτό απαιτεί τεράστιες θυσίες και κότσια εκ μέρους μας – τουλάχιστον να την διατηρήσουμε και να την μεταλαμπαδεύσουμε στις επόμενες γενιές. Αθάνατος!
Δέσποινα Τερτιλίνη – Μέλος του
Νέου Εθνικά Ενιαίου Πολιτικού Σχηματισμού – Πρώτα η Ελλάδα
