Η αλυσίδα άξιας των αγροδιατροφικών προϊόντων περιλαμβάνει όλες τις λειτουργίες που λαμβάνουν χώρα από την παράγωγη ως την κατανάλωση των αγροτικών προϊόντων αλλά και τους φορείς που συμμετέχουν στην παραγωγική διαδικασία και συνεργάζονται για να προσδώσουν αξία στην αλυσίδα. Σκοπός της αλυσίδας αξίας είναι να δημιουργήσει αξία στο προϊόν πέραν του κόστους παράγωγης , να προσφέρει στον καταναλωτή οικονομικά αγροτικά προϊόντα αλλά και να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη της αγροτικής περιοχής με τις συνεργασίες που δημιουργεί , αξιοποιώντας την «βιομάζα» της περιοχής.
Στους φορείς που συμμετέχουν στην παραγωγική διαδικασία , για να αυξήσουν την αξία της αλυσίδας των αγροτικών προϊόντων , περιλαμβάνονται :
- οι προμηθευτές εισροών ( π.χ. σπόρους, λιπάσματα,
φυτοφάρμακα, γεωργικά μηχανήματα) . Η χρησιμοποίηση ποιοτικών
εισροών αυξάνει την αξία του τελικού προϊόντος - οι αγρότες, με την καλλιεργητική τεχνική που εφαρμόζουν
έχουν την δυνατότητα να παράγουν ποιοτικά αγροτικά προϊόντα και έτσι
συμβάλλουν στην αύξηση της άξιας της αλυσίδας - οι μεταποιητές , μετατρέπουν τα πρωτογενή αγροτικά
προϊόντα, σε προϊόντα προστιθέμενης αξίας π.χ. τις ελιές σε λάδι, τα
φρούτα σε κομπόστες - οι διανομείς των προϊόντων ,διασφαλίζουν την καλή
κατάσταση των προϊόντων κατά την μεταφορά τους από τους
μεταποιητές στους χονδρεμπόρους και στους λιανοπωλητές - οι λιανοπωλητές, φροντίζουν τα αγροτικά προϊόντα να
φτάσουν στους καταναλωτές και - οι καταναλωτές , προτιμούν οικονομικά και ασφαλή αγροτικά
προϊόντα
Μηχανισμοί που προσθέτουν αξία στην αγροτική αλυσίδα:
- Ο ποιοτικός έλεγχος (γίνεται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και από τον ΕΦΕΤ) , αυξάνει την εμπορευσιμότητα των αγροδιατροφικών προϊόντων.
- Η ιχνηλασημότητα, εντοπίζεται ο αγρότης που παράγει το προϊόν και ενισχύεται η εμπιστοσύνη των καταναλωτών.
- Η παράγωγη αγροτικών Προϊόντων Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ ) και Προϊόντων Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) , που παράγονται εξ’ ολοκλήρου εντός της οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής. η τουλάχιστον ένα εκ των σταδίων παραγωγής εκτελείται εντός της οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής ( π.χ. ΠΟΠ : αγουρέλαιο Χαλκιδικής , ελαιόλαδο Κολυμβάρι Χανίων ,ελιά Θρούμπα Χίου ,αρνάκι Ελασσόνας , γραβιέρα Νάξου , Ροδάκινα Νάουσας ,αυγοτάραχο Μεσολογγίου, ΠΓΕ : κατσικάκι Λήμνου, κρητικό παξιμάδι, κ.λ.π.)
- Οι οικονομίες κλίμακος , που δημιουργούνται μέσω των συνεργασιών με τους φορείς που συμμετέχουν στην παραγωγική διαδικασία και μέσω του δημοπρατηρίου αγροτικών προϊόντων κάθε περιοχής που ο μικρός αγροτικός κλήρος δεν μπορεί να τις δημιουργήσει , έχουν σαν τελικό αποτέλεσμα την μείωση του κόστους παράγωγης των αγροτοδιατροφικών προϊόντων .
- Η αυξημένη διαπραγματευτική δύναμη που αποκτούν οι αγρότες μιας περιοχής λόγο της λειτουργίας δημοπρατηρίου αγροτικών προϊόντων στην περιοχή τους, προδίδει αξία στην αλυσίδα.
- Η πρόσβαση στην αγορά των αγροτικών προϊόντων , διευκολύνεται μέσω των δημοπρατηρίων αγροτικών προϊόντων , για τα όποια έχω αναφερθεί σε άλλο άρθρο μου, όπου οι παραγωγοί πωλούν τα προϊόντα τους σε αξιοπρεπείς τιμές που καλύπτουν το κόστος παραγωγής και αφήνουν ένα περιθώριο κέρδους και οι καταναλωτές τα αγοράζουν φθηνότερα γιατί οι υπηρεσίες των ενδιαμέσων στοιχίζουν φθηνότερα διότι αναλαμβάνονται από το Δημοπρατήριο για όλα τα αγροτικά προϊόντα της περιοχής.
- Η πολιτιστική κληρονομιά της αγροτικής περιοχής εντός της οποίας παράγονται τα αγροτικά προϊόντα
- Η ένταξη της Μεσογειακής διατροφής από την UNESCO το 2010, ως Άυλο Πολιτιστικό Αγαθό της Ανθρωπότητας και η επίδραση της στην μακροζωία του ανθρώπου ( «η τροφή σου το φάρμακο σου και το φάρμακο σου η τροφή σου» -Ιπποκράτης).
- Τοπικά εδέσματα υψηλής γευστικής και διατροφικής αξίας που παράγονται παραδοσιακά.
- Η ακτογραμμή των 4.000 χιλιομέτρων της ηπειρωτικής χώρας και τα 11.000 χιλιόμετρα της ακτογραμμής των νησιών μαζί με την ανακήρυξη της ΑΟΖ στα 12 μίλια , ευνοούν εξαιρετικά την αλιεία και προδίδουν αξία στα αλιευτικά προϊόντα.
- Η «βιοοικονομία» του αγροτικού τομέα που σήμερα ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με τα τρόφιμα και τις αγροτικές επιχειρήσεις θα πρέπει να στραφεί σε «βιοοικονομίες» υψηλότερης άξιας αξιοποιώντας π.χ. τα υποπροϊόντα του αγροτικού τομέα που μπορούν να διοχετευτούν σε βιομηχανία καλλυντικών που θα δημιουργηθεί στην περιοχή. Με αυτό τον τρόπο οι αγροτικές περιοχές που παρουσιάζουν υπανάπτυξη και έντονη μετανάστευση στα αστικά κέντρα θα αναζωογονηθούν. Η δραστηριότητα αυτή θα πρόσθεση μεγαλύτερη αξία στην υφιστάμενη αλυσίδα αξίας.
Παραδείγματα:
- Στη Σουηδία παράγονται ενδύματα από πρωτεΐνες γάλακτος
που δεν είναι κατάλληλες για κατανάλωση και πετιούνται . - Εταιρεία αθλητικών ειδών παράγει τα ελαστικά τμήματα των
παπουτσιών από φλοιούς ρυζιού οι όποιοι δεν χρησιμοποιούνται και
πετιούνται.
ΟΡΙΣΜΟΙ:
- Βιομάζα : είναι ότι προέρχεται άμεσα η έμμεσα (συμπεριλαμβανομένων των
κτηνοτροφικών προϊόντων και των τροφίμων) από την φωτοσύνθεση των
φυτών. Είναι δηλαδή ένας φυσικός συσσωρευτής ηλιακής ενεργείας η οποία
μέσω του μηχανισμού της φωτοσύνθεσης μετατρέπεται σε χημική ενέργεια και η
οποία χρησιμοποιείται για την παραγωγή της οργανικής ύλης των φυτών μα
σύγχρονη απελευθέρωση οξυγόνου - Βιοοικονομία : Είναι το τμήμα οικονομίας το οποίο κάνει χρήση των
ανανεώσιμων οργανικών πόρων προερχόμενων από τη γη και τη θάλασσα
όπως οι καλλιέργειες, τα δάση, τα ψάρια, τα ζώα και οι μικροοργανισμοί,
προκειμένου να παραχθούν τρόφιμα, υλικά και ενέργεια.
Δημήτρης Μπαμπίλης – Ιδρυτικό μέλος του
Κινήματος Πολιτών ”ΠΡΩΤΑ Η ΕΛΛΑΔΑ”
