Το περιστατικό με το ιταλικό πλοίο στα ανοιχτά των Κάσου και Καρπάθου και την αντίδραση της Τουρκίας έφερε και πάλι στο προσκήνιο των συζητήσεων έννοιες όπως χωρικά ύδατα, διεθνή ύδατα κ.α. Οπότε καλό θα είναι να αναφερθούν μερικά πράγματα για να γίνει πιο κατανοητό το πρόβλημα που υπάρχει. Σε λίγες μέρες και συγκεκριμένα στις 30 Ιουλίου, συμπληρώνονται ακριβώς 30 χρόνια από την ημέρα υπογραφής από την Ελλάδα της Συνθήκης για το Δίκαιο της Θάλασσας, βάζοντας στη φαρέτρα της το νόμιμο πλέον δικαίωμα της επέκτασης των χωρικών της υδάτων από τα 6 στα 12 ν.μ. Η Τουρκία και για λόγους που θα εξηγήσουμε παρακάτω, αμφισβητεί αυτή τη δυνατότητα της Ελλάδας κι ανακοινώνει λίγους μήνες αργότερα (16 Νοεμβρίου 1994) ότι τυχόν ενέργειες της Ελλάδας προς αυτή την κατεύθυνση θα αποτελούν για την Τουρκία αιτία πολέμου (το γνωστό πλέον σε όλους casus belli). Να υπενθυμίσουμε εδώ ότι η Τουρκία είναι μία από τις ελάχιστες χώρες παγκοσμίως (όπως και οι Η.Π.Α.) που δεν έχουν υπογράψει τη συγκεκριμένη Συνθήκη. Γιατί;
Από τις πρώτες μέρες της, η νεότευκτη μεταπολιτευτική κυβέρνηση Καραμανλή, θέλησε να οριοθετήσει τα θέματα κυριαρχίας στο Αιγαίο έναντι της γείτονος, προκειμένου να αποφύγει ανάφλεξη ελληνοτουρκικής διαμάχης σε άλλη εστία, εκτός του νωπού ακόμη Κυπριακού. Έτσι, θέλησε να αναδείξει σαν μοναδικό πρόβλημα την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Ωστόσο, η προσφυγή της Ελλάδας στο Διεθνές Δικαστήριο το 1976 προκειμένου αυτό να αποφανθεί, ότι τα ελληνικά νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα, ορίζοντας τις αρχές και κανόνες του διεθνούς δικαίου που διέπουν την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας Ελλάδας-Τουρκίας και ζητώντας από αυτό να προσδιορίσει την πορεία του ορίου
μεταξύ των τμημάτων υφαλοκρηπίδας που ανήκουν σε κάθε κράτος, απορρίφθηκε από το Διεθνές Δικαστήριο, το οποίο κηρύχθηκε αναρμόδιο να κρίνει επί της ουσίας της διαφοράς. Η Σύμβαση ΔΘ 1982 όμως, επιβεβαίωσε το δικαίωμα των νησιών σε δική τους αιγιαλίτιδα ζώνη, υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Ανίκανη να συναινέσει σε αυτήν την de facto επιβεβαίωση του δικαιώματoς επέκτασης της Ελλάδας στο Αιγαίο, η Τουρκία αρνήθηκε να υπογράψει τη Σύμβαση διατηρώντας αυτή τη θέση έως σήμερα. Παρότι η Ελλάδα υπέγραψε και επικύρωσε τη Συμβαση ΔΘ 1982 απέφυγε να επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη της, πέραν των 6ν.μ., επέκταση που είχε τη δικαιοδοσία να πραγματοποιήσει σύμφωνα με τη Σύμβαση του ΔΘ 1982 και το εθιμικό δίκαιο. Πλέον, μετά τις απειλές και τους λεονταρισμούς της Άγκυρας αλλά ταυτόχρονα την ανεξήγητη έως και ύποπτη υποχωρητικότητα της Αθήνας, τα τελευταία χρόνια ζούμε ένα σχιζοφρενικό σκηνικό αναθεωρητισμού από την πλευρά της Τουρκίας, άριστα σχεδιασμένο, όπου περιλαμβάνει αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάνης, αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας νησιών του ανατολικού Αιγαίου, όραμα Γαλάζιας Πατρίδας, καθιέρωση νέων όρων (Turkaegean), έγερση θέματος τουρκικής μειονότητας όχι μόνο στη Θράκη αλλά και στα Δωδεκάνησα και την Κρήτη, αλιεία από τουρκικά αλιευτικά μέχρι και τα ανοιχτά των Κυθήρων, Τουρκολιβυκό μνημόνιο για την ανακήρυξη ΑΟΖ και πόσα άλλα. Αν αυτό δεν είναι αποθράσυνση και καταπάτηση διεθνών κανόνων, τότε μάλλον έχουμε χάσει το νόημα των λέξεων. Αλλά έρχεται αν επιβεβαιώσει και το ρητό “Δίκαιο είναι το δίκαιο του ισχυρού”. Είναι όμως έτσι;
Είναι επιτακτική ανάγκη η άσκηση μιας περισσότερο υπεύθυνης και δυναμικής εξωτερικής πολιτικής από την ελληνική πλευρά. Και επιτέλους απαιτείται ένας στρατηγικός μακροχρόνιος σχεδιασμός για την αντιμετώπιση παρόμοιων καταστάσεων ώστε να επιτυγχάνονται εθνικοί στόχοι. Η Ελλάδα με απαραίτητη προϋπόθεση την αγαστή συνεργασία με την Κύπρο και με την αναβίωση του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος μπορεί να αποτελέσει πολύτιμο και ισχυρό παίκτη στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου θα χαίρει του σεβασμού κι όχι της χλεύης της διεθνούς κοινότητας.
Σωτήρης Μάκιος – Μέλος του
Νέου Εθνικά Ενιαίου Πολιτικού Σχηματισμού – Πρώτα η Ελλάδα
