Πολλές φορές εκφράζουμε όλοι μας γενικά παράπονα ότι τα παιδιά μας δεν μαθαίνουν την Ιστορία μας και κακά τα ψέματα, δεν την ξέρουμε ούτε εμείς οι ίδιοι. Κι εννοώ την πολύ πρόσφατη Ιστορία μας κι όχι αυτή που χάνεται στα βάθη του παρελθόντος. Από αυτήν και μόνο την αμάθεια ή ακόμη και ημιμάθειά μας, γεννιούνται πεποιθήσεις οι οποίες φέρνουν τη διχόνοια και τις αντιπαραθέσεις μεταξύ μας. Κι ο λαός μας βρίθει τέτοιων παραδειγμάτων.
Είναι αλήθεια ότι τέτοιες μέρες (και συγκεκριμένα στις 19 Μαΐου) μνημονεύουμε μια από τις μεγαλύτερες γενοκτονίες της παγκόσμιας Ιστορίας, αυτήν των Ελλήνων του Πόντου. Αναφορά και ξεχωριστή μνεία θα γίνει σε άλλο άρθρο μας. Ας έρθουμε λίγο σε κάποιες άλλες ιστορικές στιγμές που είναι ελάχιστα έως καθόλου γνωστές. Μία από αυτές είναι και η ιστορία της υπογραφής του Πρωτοκόλλου της Κέρκυρας.
Η Αλβανία ως κράτος προέκυψε από την επιθυμία της Ιταλίας και της Αυστροουγαρίας να κυριαρχήσουν στην Αδριατική. Η Αλβανία αποτέλεσε το «μήλο της έριδας» για τις δύο χώρες. Μετά τον Πρώτο Βαλκανικό Πόλεμο ο ανταγωνισμός τους εντάθηκε. Ελλάδα, Σερβία, Βουλγαρία και Μαυροβούνιο επικράτησαν της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας προσαρτώντας πολλά εδάφη. Οι Αλβανοί όχι μόνο δεν πολέμησαν στο πλευρό των τεσσάρων Συμμάχων, αλλά συντάχθηκαν με την Οθωμανική Αυτοκρατορία πολεμώντας λυσσαλέα εναντίον των άλλων Βαλκανικών λαών.
Στις 28 Νοεμβρίου 1912 ο Ισμαήλ Κεμάλ Βλιόρα, με παρότρυνση της Ιταλίας κήρυξε στην Αυλώνα, την ανεξαρτησία της Αλβανίας. Στις 7 Δεκεμβρίου 1912 οι Μεγάλες Δυνάμεις με απόφαση της Πρεσβευτικής Διάσκεψης του Λονδίνου αναγνώρισαν την αυτονομία της Αλβανίας. Στις 7 Μαΐου 1913, η Συνθήκη του Λονδίνου έθεσε τέρμα στον πόλεμο μεταξύ των Βαλκανικών κρατών και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όμως αφήνει μετέωρα τα σύνορα του αλβανικού κράτους. Στο 2ο άρθρο αναφέρει ότι: «…η Οθωμανική Αυτοκρατορία παραχωρεί εις τα Σύμμαχα Βαλκανικά Κράτη όλα τα εδάφη της Ευρωπαϊκής Τουρκίας, εξαιρέσει της Αλβανίας», ενώ στο 3ο άρθρο ορίζει ότι «… η φροντίς της διαχάραξεώς των συνόρων της Αλβανίας και ο διακανονισμός όλων των άλλων ζητημάτων των αφορώντων ταύτην ανατίθεται εις τας Μεγάλας Δυνάμεις».
Στις 29 Ιουλίου 1913 υπογράφτηκε στο Λονδίνο μεταξύ των έξι Μεγάλων Δυνάμεων το Πρωτόκολλο της ανεξαρτησίας και ο Οργανισμός της Αλβανίας. Με το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας στις 17/12/1913 έγινε για πρώτη φορά στην ιστορία ο χωρισμός της Ηπείρου σε δύο τμήματα. Η διάσπαση του Ενιαίου της Ηπείρου και η διάκριση σε Νότιο και Βόρειο Ήπειρο αρχίζει για πρώτη φορά με το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας στις 17/12/1913 οπότε και το βόρειο τμήμα της Ηπείρου προσκυρώθηκε στην Αλβανία. Το γεγονός αυτό και το ότι ολόκληρη η Ήπειρος κατοικούνταν στη συντριπτική της πλειοψηφία από ελληνικούς πληθυσμούς προκάλεσε τη μήνη εναντίον του Βενιζέλου για την υποχωρητικότητά του έναντι των Μεγάλων Δυνάμεων και κυρίως των Ιταλών, το μίσος των οποίων εναντίον των ελληνικών πληθυσμών ήταν πρωτοφανές. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και Ευρωπαίοι διπλωμάτες εξοργίστηκαν από την εγκληματική απόφαση των Μεγάλων Δυνάμεων, της παραχώρησης δηλαδή ενός τόσο ελληνικού «κομματιού» στην Αλβανία.
Αποτέλεσμα των διώξεων που υπέστησαν οι Έλληνες της Ηπείρου ήταν η ένοπλη εξέγερση και η ανακήρυξη της Αυτονομίας της Βορείου Ηπείρου με αίτημα την ένωση με την Ελλάδα. Το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας υπογράφτηκε στις 17 Μαΐου 1914 από τον Πρίγκιπα Wied και τον Γεώργιο – Χρηστάκη Ζωγράφο. Με αυτό τερματίστηκαν οι ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ Ελλήνων και Τουρκαλβανών. Η Βόρεια Ήπειρος αποκτούσε επίσημα την αυτονομία της. Η αλβανική κυβέρνηση θα είχε το δικαίωμα να διορίζει και να απολύει τους κυβερνήτες και τους ανωτέρους υπαλλήλους της περιοχής, ενώ γινόταν υποχρεωτική η στρατολόγηση αυτοχθόνων στη Χωροφυλακή και η απαγόρευση παραμονής στρατιωτικών μονάδων που δεν αποτελούνταν από ντόπιους εκεί. Στα σχολεία θα διδασκόταν η ελληνική γλώσσα, αλλά στις τρεις πρώτες τάξεις θα διδασκόταν και η αλβανική. Η θρησκευτική διδασκαλία όμως θα γινόταν μόνο στα ελληνικά, ενώ οι Μεγάλες Δυνάμεις θα φρόντιζαν για την τήρηση των όρων του Πρωτοκόλλου της Κέρκυρας. Με την υπογραφή του Πρωτοκόλλου να σημειώσουμε ότι παραχωρήθηκε στην Αλβανία η νήσος Σάσων, η οποία αν ήταν ακόμη στην ελληνική επικράτεια, δημιουργούσε ΑΟΖ μέχρι τη μισή Αδριατική.
Πριν προλάβει να εφαρμοστεί το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Αν και δεν αναιρέθηκε από καμία μεταγενέστερη Συνθήκη, το Πρωτόκολλο αυτό όχι μόνο δεν εφαρμόστηκε ποτέ, αντίθετα καταστρατηγήθηκε επανειλημμένα από τους Αλβανούς. Να σημειώσουμε εδώ ότι ανήμερα της υπογραφής του Πρωτοκόλλου, στις 17 Μαΐου του 1920, η Αμερικανική Γερουσία με ψήφισμά της αναγνώρισε για πρώτη φορά τα ελληνικά δικαιώματα στην Βόρεια Ήπειρο. Εδώ και 110 χρόνια, καμία ελληνική κυβέρνηση δεν έκανε κάτι ουσιαστικό για την εφαρμογή του. Και φτάσαμε στο σημείο σήμερα ο μπασκετμπολίστας πρωθυπουργός Έντι Ράμα, να κρατά αυθαίρετα στις αλβανικές φυλακές τον εκλεγμένο Δήμαρχο Χειμάρρας Φρέντυ Μπελέρη και η Ελλάδα να αρκείται σε χλιαρές διαμαρτυρίες…
Πηγή: Εφημερίδα “Πρώτο Θέμα”
Σωτήρης Μάκιος – Μέλος του
Νέου Εθνικά Ενιαίου Πολιτικού Σχηματισμού – Πρώτα η Ελλάδα
