Το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη στις 28/2/2023 εκτός όλων των άλλων ανέδειξε για άλλη μια φορά δύο πολύ σημαντικά ζητήματα τα οποία έχουν πάρει διαστάσεις χιονοστιβάδας στη χώρα μας. Τη διαφθορά και το κράτος δικαίου. Κανένα από τα δύο δεν είναι καινούργιο, κανένα από τα δύο δεν ξεκίνησε χθες. Πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η Ελλάδα εκπορεύονται από τα παραπάνω, τα οποία δεν είναι άσχετα μεταξύ τους.Το πιο ανησυχητικό όμως είναι ότι αντί να λαμβάνονται μέτρα για τον περιορισμό τους συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, μέρα με τη μέρα η κατάσταση χειροτερεύει.
Δεν πάνε πολλά χρόνια πριν όπου ο πρώην πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου (2009-2010) δήλωσε δημόσια ότι υπάρχει συστημική διαφθορά στην Ελλάδα από πάνω προς τα κάτω. Από την κεφαλή μέχρι τον θυρωρό δηλαδή. Αυτή η δήλωση αν γινόταν σε άλλη χώρα που σέβεται τους πολίτες της και τη δημοκρατία θα είχε προκαλέσει σεισμό στο πολιτικό σύστημα και αν μη τι άλλο θα ήταν η θρυαλλίδα εξελίξεων όσον αφορά το πολιτικό σύστημα. Εμείς το προσπεράσαμε. Ήταν σαν να ειπώθηκε στο καφενείο της γειτονιάς, γελάσαμε για δύο λεπτά και μετά συνεχίσαμε να τρώμε και να πίνουμε. Εν έτη 2024 όχι μόνο δεν έχει αλλάξει τίποτα προς το καλύτερο, αντιθέτως η Ελλάδα έχει κατρακυλήσει στην 24η θέση στην ΕΕ των 27 στο δείκτη αντίληψης διαφθοράς και στην 59η θέση μεταξύ 180 κρατών. Καταγράφοντας έτσι τη μια ντροπιαστική επίδοση πίσω από την άλλη.
Αυτό όμως που δεν έχει καταφέρει κανένας μέχρι τώρα να ξεστομίσει από αυτούς που κυβερνούν την Ελλάδα εδώ και χρόνια είναι άλλο. Ούτε και ο Γιώργος Παπανδρέου το ανέφερε επάνω στην κρίση ειλικρίνειας του το 2010. Ότι το ίδιο το ελληνικό κράτος διαφθείρει τους πολίτες του. Το ίδιο το κράτος λειτουργεί σαν εκκολαπτήριο διεφθαρμένων πολιτών εμποτίζοντας τους με τον ιό της διαφθοράς. Οι περιπτώσεις αν κοιτάξει κανείς γύρω του είναι πολλές. Για παράδειγμα ένας κρατικός υπάλληλος και μάλιστα σε ευαίσθητη θέση και θέση ευθύνης που αμοίβεται με μέσο όρο 1000 ευρώ/μήνα αναγκάζεται να πηγαίνει και σε δεύτερη εργασία. Προκειμένου να επιβιώσει. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων αμοίβεται με ‘μαύρα’, χρήματα δηλαδή τα οποία δεν δηλώνει στην αρμόδια οικονομική αρχή. Και έτσι μπαίνει σιγά σιγά ο πολίτης στη λογική αυτή όπου από τη μία κλέβει το ίδιο του το κράτος και από την άλλη κάνει τη διαφθορά κανονικότητα και του γίνεται συνήθεια. Βεβαίως όλα γίνονται με την ανοχή, αν όχι την προτροπή, του ίδιου του κράτους. Διότι το κράτος γνωρίζει τα πάντα και όταν επιθυμεί πράττει αναλόγως. Αλλά δεν επιθυμεί πάντα όπως έχει αποδειχθεί.
Για τη δικαιοσύνη λίγο έως πολύ τα πράγματα είναι γνωστά στην Ελλάδα. Σοκαριστική είναι η δημοσκόπηση που είχε παρουσιαστεί πρόσφατα (public issue, 2023) όπου το 75% της ελληνικής κοινωνίας θεωρεί τους δικαστές στη χώρα μας διεφθαρμένους. Η συγκεκριμένη δημοσκόπηση ήρθε να επιβεβαιώσει αυτό που είναι διάχυτο στην ελληνική κοινωνία και συζητιέται σε κάθε σπίτι. Αν αυτό δεν είναι κρίση του θεσμού της δικαιοσύνης όπου χρήζει βαθειάς και ριζικής αναθεώρησης και αναδιάρθρωσης τότε τι ακριβώς είναι ;;
Το κράτος δικαίου σύμφωνα με τον ορισμό του παγκόσμιου προγράμματος δικαιοσύνης ακολουθεί τις ακόλουθες αρχές:
- Η κυβέρνηση , οι αξιωματούχοι και οι κρατικοί παράγοντες είναι υπόλογοι σύμφωνα με το νόμο.
- Κατόπιν, οι νόμοι είναι σαφείς, δημοσιοποιούνται και εφαρμόζονται ομοιόμορφα και προστατεύουν θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, στα οποία συμπεριλαμβάνεται η ασφάλεια των ατόμων και των αγαθών.
- Η διαδικασία με την οποία θεσπίζεται και επιβάλλονται οι νόμοι είναι προσβάσιμη, δίκαιη και αποτελεσματική.
- Η δικαιοσύνη αποδίδεται έγκαιρα από ικανούς, ηθικούς και ανεξάρτητους εκπροσώπους σε ικανό αριθμό, οι οποίοι διαθέτουν επαρκείς πόρους και αντικατοπτρίζουν την κοινότητα που υπηρετούν.
Το βασικό ερώτημα λοιπόν που προκύπτει είναι ποιες από τις παραπάνω βασικές αρχές ακολουθούνται στην Ελλάδα προκειμένου να υφίσταται κράτος δικαίου. Το ερώτημα είναι προφανώς ρητορικό.
Πρόσφατα η ευρωπαία εισαγγελέας Λάουρα Κιόβεσι που ερευνά την υπόθεση των Τεμπών και την μη εφαρμογή της περιβόητης σύμβασης 717 σε συνέντευξη της έκανε βαρυσήμαντες δηλώσεις που μόνο απαρατήρητες δεν πέρασαν. Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε σε ‘’έγκλημα’’ στα Τέμπη, χαρακτήρισε ως ‘’απαράδεκτη’’ την υπουργική ασυλία καθώς εμποδίζει την περαιτέρω έρευνα, την αποκάλυψη της αλήθειας και την απονομή δικαιοσύνης. Ανέφερε επίσης ότι θεωρεί πως στην Ελλάδα θέλουν να ‘’θολώσουν τα νερά’’ και να ΄΄πνίξουν’’ την υπόθεση (μας θυμίζει κάτι αυτό;;;) και άδειασε το πόρισμα της κυβέρνησης στην εξεταστική επιτροπή της βουλής. Και άλλα πολλά. Ενδεχομένως και να υπερέβη τις αρμοδιότητες της όπως δήλωσε ο πρόεδρος της ένωσης δικαστών.
Η ουσία βρίσκεται αλλού. Και δεν μπορούμε συνεχώς να το προσπερνάμε. Είναι από τις περιπτώσεις που λες το πράγμα πάει από μόνο του. Και δεν είναι μόνο αυτή τη φορά , είναι συνέχεια , οι κύκλοι πάντα (συν)κλείνουν στο ίδιο σημείο ακριβώς. Το να κατηγορήσουμε την κυβέρνηση και να πούμε άντε να φύγουν αυτοί να έρθουν οι επόμενοι μπας και αλλάξει κάτι είναι τουλάχιστον κοντόφθαλμο. Αναπαραγωγή ενός φαύλου κύκλου. Προς αποφυγήν παρεξηγήσεως δεν ισχυρίζομαι ότι δεν έχει ευθύνες η παρούσα κυβέρνηση, το αντίθετο μάλιστα, έχει και μάλιστα τεράστιες. Αλλά εκ του αποτελέσματος έχει αποδειχθεί πως κάθε πέρσι και καλύτερα ή πιο ορθά το ίδιο θέατρο συνεχίζεται με λίγο χειρότερους ηθοποιούς κάθε επόμενη φορά.
Η λύση προφανώς και είναι πολιτική. Αυτό είναι αδιαπραγμάτευτο. Με αφετηρία όμως δύο πολύ βασικούς άξονες. Πρώτον ένα εντελώς νέο ριζικά αναδιαρθρωμένο θεσμικό πλαίσιο και δεύτερον την πολιτική βούληση για την εφαρμογή του.
Κωστής Μπακογιάννης – Εθνικός Συντονιστής του
Νέου Εθνικά Ενιαίου Πολιτικού Σχηματισμού – Πρώτα η Ελλάδα
Πηγή: www.neaproini.gr
English
Greek