Από τότε που ξεκίνησε το κίνημα διαδηλώσεων από φοιτητές του Columbia που έστησαν σκηνές στην πανεπιστημιούπολη σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τον πόλεμο που εκτυλίσσεται στη Γάζα, πανεπιστήμια όλων των ΗΠΑ ακολούθησαν την ίδια πρακτική, με τουλάχιστον 2.000 διαδηλωτές να συλλαμβάνονται. Κύριο αίτημα των φοιτητών η κατάπαυση πυρός, που στοίχισε τη ζωή σε 35.000 περίπου ανθρώπους, τα 2/3 εκ των οποίων γυναικόπαιδα, η διακοπή αποστολής πολεμικού υλικού στο Ισραήλ και η λήξη συνεργασίας των αμερικάνικων πανεπιστημίων με πανεπιστήμια του Ισραήλ, καθώς και η οποιαδήποτε συνεργασία με επιχειρηματικούς κολοσσούς που πλουτίζουν εις βάρος του παλαιστινιακού λαού. Το φαινόμενο πήρε παγκόσμιες διαστάσεις, με πανεπιστήμια σε Καναδά, Μεξικό, Αυστραλία και Ευρώπη να προχωρούν σε κατάληψη πανεπιστημιακών χώρων. Ποιοι είναι οι πραγματικοί λόγοι που ώθησαν τους φοιτητές να ξεσπάσουν με τη συγκεκριμένη μορφή διαμαρτυρίας και πώς εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την Αμερική; Ειπώθηκαν και γράφτηκαν πολλά για το συγκεκριμένο ζήτημα, αν και νομίζω ότι κανείς δεν κατάφερε ακόμα να ανιχνεύσει την αλήθεια.

Ήδη από την εποχή που η Χαμάς επιτέθηκε στο Ισραήλ, οι “μεγάλοι” χορηγοί που χρηματοδοτούν τα γνωστά αμερικάνικα πανεπιστήμια δήλωσαν δυσαρέσκεια με την ανοχή που φάνηκε να δείχνουν οι πανεπιστημιακοί ηγέτες στην επίθεση της Χαμάς και τον αντισημιτισμό που όπως είπαν προέβαλαν κάποιοι φοιτητές, κάνοντας χρήση ρητορικής μίσους, και διέκοψαν κάθε οικονομική βοήθεια που παρείχαν στις σχολές. Είναι φανερή η εύνοια των συγκεκριμένων ολιγαρχών προς το Εβραϊκό Κράτος και η προσπάθεια εργαλειοποίησης των λέξεων (αντισημιτισμός) για να δικαιολογήσουν συγκεκριμένες αποφάσεις που ζημιώνουν οικονομικά τα πανεπιστήμια. Αυτό που στην πλειοψηφία καταδικάζουν οι φοιτητές είναι η επίθεση του Ισραήλ στον άμαχο πληθυσμό της Παλαιστίνης, παίρνοντας διαστάσεις γενοκτονίας. Δεν τάσσονται ούτε υπέρ της Χαμάς, ούτε είναι ενάντιοι στην ίδια την υπόσταση του Ισραήλ, όπως αφήνεται εσκεμμένα να εννοείται από τους σπόνσορες. Σε καμιά περίπτωση δε μπορεί να δικαιολογηθεί ο ανηλεής πόλεμος που κήρυξε το Ισραήλ με την πρόφαση εξόντωσης κάθε προσώπου που εμπλέκεται στην παραστρατιωτική οργάνωση. Είναι γνωστές άλλωστε οι “φιλικές” σχέσεις μεταξύ των δύο λαών.

Πώς οργανώθηκαν οι φοιτητές του Columbia με τέτοιον τρόπο ώστε σαν κύμα να εξαπλωθούν οι διαδηλώσεις και στα υπόλοιπα πανεπιστήμια; Θα τολμούσα να πω πως μόνο όποιος οργανώνει καλά μια τέτοια κατάσταση μπορεί να την φτάσει τόσο μακρυά χωρίς αυτή να κατασταλεί από το σύστημα. Γιατί το ίδιο το σύστημα συνεχώς αποδεικνύει ότι όταν θέλει, μπορεί να καταφέρει τα πάντα προκειμένου να επιβιώσει. Ακόμα και αν δεχτούμε ότι οι φοιτητές με δική τους πρωτοβουλία προχώρησαν σε τέτοια αντίδραση, δεν πρέπει να διαφύγει της προσοχής ότι σχεδόν το 30% των ατόμων που συνελήφθησαν στο Columbia δεν ήταν φοιτητές. Ομοίως στο City College το 60% ήταν εξωπανεπιστημιακοί. Πώς προσχώρησε το πλήθος αυτό στις διαμαρτυρίες; Ποια η ιδιότητά τους; Πριν τον πόλεμο στη Γάζα προηγήθηκε ένας άλλος τεράστιος πόλεμος, αυτός στην Ουκρανία, ο οποίος μαίνεται μέχρι σήμερα και μονοπώλησε το ενδιαφέρον των ΜΜΕ και προβλήθηκε όσο τίποτα άλλο, φανερώνοντας τη στήριξη των ηγετών πολλών λαών προς τον Ζελένσκι, στέλνοντας πολεμικά εφόδια. Μπορεί να μην έλαβε διαστάσεις γενοκτονίας όπως στην Παλαιστίνη, ούτε να ακολουθήθηκε η απάνθρωπη τακτική λιμοκτονίας, όμως δεν παύει να αποτελεί ένα βδελυκτό γεγονός, με πολλαπλάσιους θανάτους από ό,τι στη Γάζα. Γιατί πυροδοτήθηκε τη δεδομένη στιγμή η εξέγερση και όχι δυο χρόνια πριν; Γιατί τη δεδομένη στιγμή και όχι στις αρχές του πολέμου που το Ισραήλ είχε φανερώσει τα σχέδια εξόντωσης;

Τα γεγονότα λαμβάνουν χώρα μόλις έξι μήνες πριν τις αμερικάνικες προεδρικές εκλογές. Πολλοί είναι αυτοί που εικάζουνότι αν τα γεγονότα λάβουν τεράστιες διαστάσεις, οι εκλογές θα αναβληθούν. Όπως διαφαίνεται εδώ και καιρό, ο Τραμπ αποκτά ισχύ και τα γεγονότα μάλλον αναπτερώνουν τις ελπίδες του για την πολυπόθητη νίκη. Παρά τη στάση του πολιτικού ανδρός προς τους μετανάστες, ο οποίος κατηγορεί τον Μπάιντεν για την αύξηση της εγκληματικότητας εξαιτίας της εισροής μεταναστών, οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι επί θητείας του ο πλανήτης μας είχε γνωρίσει κάποια ηρεμία με τους μεγάλης εμβέλειας πολέμους, γιατί μικροπόλεμοι (που μόνο ασήμαντοι δεν είναι) γίνονται κάθε μέρα, σε κάθε γωνιά του πλανήτη, υπό την επίγνωση και ανοχή των απανταχού ηγετών, όμως αποσιωπούνται. Και είναι αλήθεια ότι προς στιγμή, το κύμα διαδηλώσεων έστρεψε την προσοχή του κόσμου μακρυά από τα δικά του τεράστια καθημερινά προβλήματα, όπως το υψηλό κόστος διαβίωσης, η ανισότητα κοινωνικοφυλετικών ομάδων, το πανάκριβο σύστημα υγείας, η αστυνομική βία, η εγκληματικότητα, η χρήση ψυχοτρόπων ουσιών κ.ά.

Όποιος και να κρύβεται πίσω από το αμερικάνικο φοιτητικό κίνημα, το μόνο σίγουρο είναι ότι όταν κοπάσει η καταιγίδα θα φανούν οι ζημιές που προκλήθηκαν. Και τότε θα φανούν και οι πραγματικοί υπεύθυνοι του φαινομένου. Γιατί πίσω από κάθε τέτοια αντίδραση κρύβεται μια καλά οργανωμένη πλεκτάνη, της οποίας ο σκοπός αργά η γρήγορα γίνεται ορατός, αλλά μέχρι τότε ίσως το παγκόσμιο σύστημα θα έχει καταφέρει ένα ακόμα ισχυρό χτύπημα ενάντια στους καταπιεσμένους λαούς. Αν τα συλλαλητήρια ενταθούν σε τέτοιο βαθμό ώστε να προκληθούν απώλειες, περιουσίας ακόμα και ζωής, δεν είναι απίθανο το σύστημα να κατηγορήσει τους φοιτητές για βία και τρομοκρατία. Ίσως αποτελέσουν αφορμή για νέο καθεστώς αντιτρομοκρατικών μέτρων με κατασταλτικά μέτρα, που περιορίζουν την ελευθερία έκφρασης του ανθρώπου και τη χρήση διαδικτυακών πλατφορμών για ανεξάρτητη ενημέρωση.

Ίσως οι πολυεθνικές βρουν το πάτημα να εξαγοράσουν τις κατεστραμμένες περιουσίες των μικρών επιχειρήσεων έναντι εξευτελιστικής τιμής. Το ίδιο δε συνέβη άλλωστε κατά τη διάρκεια των επεισοδίων του Black Lives Matter; Μεγαλοκαρχαρίες αγόρασαν έναντι πινακίου φακής τις κατεστραμμένες μικρές-οικογενειακές επιχειρήσεις συνοικιών μετατρέποντάς τες σε μεγάλες αλυσίδες, αλλοιώνοντας το κοινωνικοπολιτισμικό υπόβαθρο των περιοχών, το λεγόμενο gentrification. Ακόμα, το tiktok απαγόρευσε το hashtag #BlackLivesMatter, αν και αρνήθηκε αυτή την ενέργεια, αποδίδοντάς την σε σφάλμα.

Ο πόλεμος στη Γάζα αποκάλυψε τη γύμνια του αμερικάνικου πανεπιστημιακού συστήματος, που ήταν κρυμμένη κάτω από έναν φθαρμένο μανδύα. Το πανεπιστημιακό σύστημα αντί να θέτει τον προσανατολισμό του στον φοιτητή, προσανατολίζεται στις εντολές του εκάστοτε δισεκατομμυριούχου που το τροφοδοτεί. Τα πανεπιστήμια πρέπει να είναι φάροι γνώσης, καλής συμπεριφοράς, αξιοπρέπειας, ελευθερίας σκέψης. Παρά την παγκοσμίως αναγνωρισμένη φήμη τους πάσχουν, και μαζί με αυτά η κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης, δυστυχώς σε όλες τις δυτικές κοινωνίες. Το αποδεικνύει η απήχηση των διαδηλώσεων. Είναι παράδοξο για μια χώρα που της αποδίδεται ο όρος “land of the free” (χώρα των ελεύθερων) και αντιπροσωπεύει το 4,2% του παγκόσμιου πληθυσμού, εντούτοις το ποσοστό των κρατούμενων να ανέρχεται στο 20% επί του συνόλου της γης.  Κάτι έχουν κάνει λάθος με το σύστημα εκπαίδευσης, όσο και να ισχυρίζονται ότι οι ευκαιρίες είναι ίσες για όλους.

Η παγκόσμια κοινωνία, και συνεπώς και οι νέοι, “βομβαρδίζεται” καθημερινά από ειδήσεις που παρουσιάζουν μια δυστοπική πραγματικότητα. Έχουν χαθεί η αισιοδοξία, η ελπίδα, η πίστη, οι αξίες, η σωστή κοινωνικοποίηση, αυτή που αποκτάται με τη φυσική επαφή των προσώπων, όχι μέσα από οθόνες. Η φιλία πλέον μετράται με όρους των κοινωνικών μέσων (social media). Αναπροσαρμόστηκε η έννοια και ο θεσμός της παραδοσιακής οικογένειας. Όλα τα παραπάνω αποδυναμώνουν την αντοχή του ανθρώπου, τον κάνουν ευάλωτο στις “κρίσεις” που παρουσιάζουν τα ΜΜΕ. Οι εγκλεισμοί και τα σκληρά μέτρα που εφάρμοσαν οι απανταχού κυβερνήσεις την περίοδο της Covid-19 εποχής, οι αναδυόμενες κρίσεις (ενεργειακή, επισιτιστική) στον απόηχο του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας, ίσως εξηγούν σε μεγάλο βαθμό την αγανάκτηση των Αμερικάνων φοιτητών και την αποστροφή τους στα τεκταινόμενα στη Μ. Ανατολή. Πρέπει να μας εντυπωσιάζει που το “τσουνάμι” της εξέγερσης ξεκίνησε από τη δυτική όχθη του Ατλαντικού, εκεί όπου διαβιώνουν άνθρωποι κάθε φυλής και πολιτισμού, κάθε κουλτούρας και μόρφωσης, κάθε κοινωνικής και οικονομικής τάξης. Οι ΗΠΑ έχουν το προνόμιο, ή ίσως την κατάρα, να αποτελούν ένα απίστευτα ανομοιόμορφο τοπίο με απρόβλεπτες “εκρήξεις” σε κοινωνικά φαινόμενα.

Οι “φιλειρηνικές” δυνάμεις του πλανήτη αδυνατούν να σταματήσουν τον πόλεμο στα ιερά εδάφη της Παλαιστίνης, όπως αδυνατούν εδώ και δυο χρόνια να σταματήσουν τον πόλεμο στην Ουκρανία. Γνωρίζουν πολύ καλά όμως να βρίσκονται πάντα στη “σωστή πλευρά της ιστορίας” στέλνοντας πολεμικό υλικό και ακολουθώντας πολιτικές που εξοντώνουν ολόκληρους λαούς. Αν αναλογιστούμε από που προήλθαν όλοι αυτοί που σήμερα κυβερνάνε τον κόσμο μας, σε ποια πανεπιστήμια φοίτησαν, θα διαπιστώσουμε ότι όλοι προέρχονται από τα ίδια πανεπιστήμια που σήμερα εξεγείρονται εναντίον του ιδίου του συστήματος, αυτού που καλείται να εκπαιδεύσει του ίδιους. Παλιότερα για να φοιτήσεις σε μια τέτοια σχολή έπρεπε να προερχόσουν από τις ελίτ τάξεις, να είχες μια συγκεκριμένη κοινωνική μόρφωση και συγκεκριμένα ιδεώδη. Πλέον έχουν διεισδύσει φοιτητές από κάθε κοινωνικοπολιτισμικό υπόβαθρο.

Ίσως αυτό αποτελέσει την αρχή της κατάρρευσης του αμερικάνικου συστήματος εκπαίδευσης και την αρχή ανάδειξης ενός νέου, ανθρωποκεντρικού συστήματος, που δε στηρίζεται στις “πλάτες” κάποιων δισεκατομμυριούχων με ιδιοτελή κίνητρα να του υπαγορεύουν κατευθύνσεις, αλλά εστιάζει στα παγκόσμια, πανανθρώπινα ιδεώδη, που μαρτυρούν ότι οι λαοί παρά τις διαφορές τους, έχουν πολλές κοινές αξίες. Εκεί πρέπει να προσβλέψει η ανώτατη εκπαίδευση, αμερικάνικη και παγκόσμια. Το σύστημα είναι ισχυρό, αλλά όχι ανίκητο. Η βία φέρνει βία, και στο τέλος όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα της όποιας εξέγερσης, το σύστημα το αξιοποιεί προς όφελός του. Οι μεγάλες αλλαγές έρχονται μόνο ειρηνικά, με σχέδιο, πρόγραμμα, στρατηγική!

Ιωάννα Άρμεν – Μέλος του

Νέου Εθνικά Ενιαίου Πολιτικού Σχηματισμού – Πρώτα η Ελλάδα