Τις τελευταίες δεκαετίες άρχισε δειλά-δειλά να συζητιέται από επιστήμονες η επίδραση των αερίων του θερμοκηπίου εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας στη μεταβολή του κλίματος. Για την ιστορία, ο Henry Kissinger ήταν ο πρώτος που μίλησε για κλιματική αλλαγή στα Ηνωμένα Έθνη το 1974. Τα τελευταία χρόνια ακούγεται ευρέως η ανάγκη στροφής της οικονομίας μας σε ένα μοντέλο που θα προσφέρει βιώσιμη λύση στην “κλιματική αλλαγή” που όπως μας “βομβαρδίζουν” επιτελείται σε παγκόσμια κλίμακα εξαιτίας της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Το μοντέλο αυτό περιλαμβάνει και τις λεγόμενες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), δηλαδή πηγές ενέργειας που μπορούν να εκμεταλλευτούν χωρίς να εκλείψουν μακροπρόθεσμα, όπως συμβαίνει με τη μέχρι τώρα χρήση των ορυκτών καυσίμων. Βέβαια, οι ΑΠΕ δεν κερδίζουν έδαφος μόνο επειδή είναι θεωρητικά ανεξάντλητες, αλλά και για την “καθαρή” ενέργεια που προσφέρουν.
ΑΠΕ θεωρούνται η αιολική, η ηλιακή, η υδραυλική, η γεωθερμική, η ωσμωτική, η κυματική, η βιομάζα, το υδρογόνο. Από τις προαναφερθείσες πηγές, αυτές που χρησιμοποιούνται στην Ελλάδα είναι η αιολική και η ηλιακή, με τη χρήση ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών αντίστοιχα. Από τότε που ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέλαβε για πρώτη φορά το τιμόνι του κράτους έγινε αντιληπτός ο διακαής πόθος του να υπηρετήσει την ατζέντα της Ευρώπης, καθώς συμμερίζεται απόλυτα την επιταγή για “πράσινη” ανάπτυξη. Έτσι έννοιες όπως, αποτύπωμα άνθρακα, κυκλική οικονομία, κλιματική ουδετερότητα, πράσινη μετάβαση, μπήκαν στη ζωή μας. Σημαντικό να αναφερθεί ότι ο στόχος της ευρωπαϊκής ελίτ δεν είναι απλά να μειώσει τους ρύπους που προκαλούν αύξηση της θερμοκρασίας, αλλά να επιτύχει μηδενική εκπομπή αερίων μέχρι το 2050, ενώ παράλληλα αναπτύσσεται η οικονομία. Ως γνωστόν όμως, η οικονομική ανάπτυξη είναι συνυφασμένη με τη χρήση υψηλά ενεργοβόρων μηχανημάτων. Για την επίτευξη της λοιπόν, επιτυγχάνοντας παράλληλα και το “πρασίνισμα” της γης, επιστρατεύεται η χρήση της “έξυπνης” τεχνολογίας. Ας θυμηθούμε τις “έξυπνες πόλεις”, τα “έξυπνα χωριά”, τις “έξυπνες γέφυρες”, τους “έξυπνους σηματοδότες”, και έναν ατελείωτο “έξυπνο” κατάλογο συμπεριλαμβανόμενο στη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020-2025 του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Έτσι δικαιολογείται η “πράσινη και ψηφιακή μετάβαση” που ακούμε συνέχεια από τα χείλη του Έλληνα πρωθυπουργού. Χεράκι-χεράκι πάνε οι δύο έννοιες, είναι αλληλένδετες, αλλά δε θα μπω στη διαδικασία ανάλυσης.
Όταν ακούμε για τις ΑΠΕ, ίσως φαντάζουν σαν ένα θαύμα της φύσης που έρχεται να λύσει την ενεργειακή και κλιματική κρίση. Υπάρχουν όμως πολλές σκοτεινές πλευρές που αποσιωπούνται σκοπίμως, μιας και η “πράσινη” ενέργεια αποτελεί μια μεγάλη μπίζνες στην πραγματικότητα. Και οι δύο ευρέως χρησιμοποιούμενες μορφές ΑΠΕ στην Ελλάδα (ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά) έχουν μικρή διάρκεια ζωής (μέχρι 30 χρόνια), εξαρτώνται αποκλειστικά από τις καιρικές συνθήκες (αέρας και ήλιος), έτσι η απόδοση πέφτει τις περιόδους που υπάρχει έλλειψη των συγκεκριμένων συνθηκών και μέχρι στιγμής δε μπορούν να αποθηκεύσουν με επιτυχία την ενέργεια που παράγουν, η οποία φτάνει το πολύ μέχρι το 35% της ονομαστικής τους αξίας. Για να γίνει σύγκριση με την απόδοση άλλων μορφών ενέργειας, οι θερμοηλεκτρικοί σταθμοί άνθρακα λειτουργούν με απόδοση 47,5% και οι πυρηνικοί σταθμοί με απόδοση 92,5%. Όσον αφορά τα φωτοβολταϊκά, οι ηλιακοί συλλέκτες δε μπορούν να απορριφθούν με ασφάλεια στις χωματερές, καθώς περιέχουν επικίνδυνα επίπεδα μολύβδου, καδμίου και άλλων τοξικών χημικών ουσιών. Τα μέρη του συστήματος που δεν ανακυκλώνονται καίγονται σε τσιμεντοκάμινους, μια διαδικασία απίστευτα ενεργοβόρα. Το ίδιο και με τις ανεμογεννήτριες, τα πτερύγιά τους περιέχουν τοξικές ουσίες που δεν ανακυκλώνονται και καταλήγουν σε ταφή.
Όπως είναι γνωστό οι ΑΠΕ, εξαιτίας της μικρής ενεργειακής απόδοσης που εξαρτάται από εξωτερικούς παράγοντες, δε μπορούν να λειτουργήσουν αυτόνομα και πρέπει να υποστηρίζονται από θερμοηλεκτρικούς σταθμούς, οι οποίοι θα παρέχουν το φορτίο βάσης για την απρόσκοπτη λειτουργία τους, οπότε είναι αδύνατη η πλήρης κατάργηση των ορυκτών καυσίμων. Σε αυτό το σημείο προστίθεται η ανάγκη φυσικού αερίου, το οποίο ως καύσιμο αποτελεί μεταβατικό στάδιο στην “πράσινη” ανάπτυξη και το οποίο εισάγουμε πανάκριβα από το εξωτερικό. Ένα ακόμα μεγάλο μειονέκτημα αποτελεί η εισαγωγή των συστημάτων από χώρες του εξωτερικού, γεγονός που αυξάνει το κόστος αγοράς και εγκατάστασης. Επιπλέον, η εγκατάσταση τέτοιων θηρίων απαιτεί την αποψίλωση βιότοπων (παραδόξως στην Ελλάδα αυτή τη δουλειά την επιτελούν επιτυχώς κάθε καλοκαίρι οι τυχαίες δασικές πυρκαγιές), κάνοντας τον πλανήτη μας να φαντάζει λιγότερο πράσινος. Σε συνέντευξή του ο Βασίλης Λύκος πριν 2 χρόνια στο “Κοσμοδρόμιο” αναφέρει ότι η “πράσινη” μετάβαση στην Ελλάδα θα κοστίσει 117 δις ευρώ, σχεδόν ένα ΑΕΠ, και αναρωτιέται από που θα αντληθούν αυτοί οι πόροι, καθώς επισημαίνει και τον κίνδυνο για επισιτιστική κρίση λόγω δέσμευσης μεγάλων καλλιεργήσιμων εκτάσεων από ΑΠΕ (φωτοβολταϊκά Λάρισα), και τονίζει την καταστροφή που επιτελείται στο οικοσύστημα από την εφαρμογή ανεμογεννητριών σε περιοχές Natura.
Ένα σημείο που φέρεται ως θετικό, στην πραγματικότητα όμως είναι αρνητικό, είναι το γεγονός ότι τυγχάνουν επιδότησης, αλλά ξεχνάνε να αναφέρουν ότι τα λεφτά αυτά είναι από το υστέρημα των Ευρωπαίων πολιτών, οι οποίοι παρά την υποτιθέμενη “πράσινη” ανάπτυξη συνεχίζουν να ακριβοπληρώνουν την εισαγόμενη συμβατική ενέργεια. Ειδικά για την Ελλάδα, η χώρα μας φιγουράρει στις 10 πιο ακριβές σε παγκόσμιο επίπεδο στα καύσιμα, ενώ τον Νοέμβριο του 2022 βρισκόμασταν στη 4η θέση. Οι λεγόμενες ΑΠΕ, στην πραγματικότητα μόνο “καθαρές” δεν είναι, καθώς παράγουν 300 φορές περισσότερα απόβλητα από ένα συγκρίσιμο πυρηνικό εργοστάσιο προκειμένου να παράγουν την ίδια ποσότητα ενέργειας, και απαιτούν πάνω από 400 φορές περισσότερη γη από ό,τι τα πυρηνικά εργοστάσια, για να επιτύχουν την αντίστοιχη παραγωγή. Και ενώ ο πρωθυπουργός μας βιάζεται στην “πράσινη” μετάβαση και οδήγησε τη χώρα σε βίαιη απολιγνιτοποίηση, η ίδια η Γερμανία περιορίζει τη χρήση ανεμογεννητριών και τις πουλά μεταχειρισμένες στην Ελλάδα, καθώς και πολλές άλλες περιοχές της Ευρώπης αντιτάσσονται στις ανεμογεννήτριες εξαιτίας της περιβαλλοντικής υποβάθμισης κατά την εφαρμογή τους και ρύπανσης που προκαλούν όταν παρέλθει ο χρόνος ζωής τους. Αξίζει να γνωρίζουμε ότι με τη βίαιη απολιγνιτοποίηση δε μπορούν να αντικατασταθούν άμεσα οι ανάγκες σε ενέργεια στην Ελλάδα από ΑΠΕ, αλλά αντικαθίστανται με την εισαγωγή πανάκριβου φυσικού αερίου.
Η “πράσινη” ανάπτυξη επ’ ουδενί μπορεί να στηριχτεί τη στιγμή που δεν υπάρχει ενιαίος παγκόσμιος σχεδιασμός για την εφαρμογή της. Δε μπορούμε να υπολογίσουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε άλλα μέρη του κόσμου. Αν το κάναμε δε θα φαινόταν τόσο “πράσινος” ο πλανήτης. Ήδη η γειτονική Βουλγαρία λειτουργεί πέντε θερμοηλεκτρικούς σταθμούς κακής ποιότητας άνθρακα κοντά στα σύνορα της Ελλάδας, και τα τοξικά αέρια ταξιδεύουν στη χώρα μας. Όπως σκωπτικά ανέφερε ο καθηγητής Αντώνης Φώσκολος στην εκπομπή “Αντιθέσεις” για την αδυναμία “πράσινης” μετάβασης: “Η Ευρώπη είναι 500 εκ. κάτοικοι και οι υπόλοιποι είναι 8 δις. Οι 500 εκ. πάνε στις ανεμογεννήτριες και οι υπόλοιποι στο κάρβουνο”. Μεγάλο σφάλμα της Ελλάδας αποτελεί η μονοκαλλιέργεια στις ΑΠΕ, ενώ χρειάζεται να υπάρξει συνδυασμός πηγών ενέργειας για τη επίτευξη ενός όσο πιο πολύ γίνεται αποδοτικού ενεργειακού μοντέλου. Ο Αντώνης Φώσκολος χαρακτήρισε ντροπή την ανεκμετάλλευτη υδροηλεκτρική ενέργεια, η οποία θα μπορούσε να καλύψει το 20% των ενεργειακών μας αγαθών, ενώ ο Βασίλης Λύκος όρισε την απόδοση της γεωθερμικής ενέργειας σε 74,3%. Όπως ειπώθηκε ούτε οι ΑΠΕ είναι τόσο αθώες όσο φαίνονται, αλλά ακόμα και αν μπορούσαμε να αντισταθμίσουμε τα μειονεκτήματα τους, από μόνες τους δε μπορούν να επιφέρουν ουσιαστική αλλαγή σε παγκόσμια κλίμακα τη στιγμή που οι λαοί μαστίζονται από φτώχεια και πολέμους.
Εν μέσω ενεργειακής κρίσης, είναι απαράδεκτη η ακρίβεια σε ρεύμα και καύσιμα. Ο Γιώργος Αδαλής μιλώντας στο ράδιο 98.4 στον Γιώργο Σαχίνη τόνισε ότι η κυβέρνηση μπορεί να μειώσει τις τιμές στα καύσιμα χωρίς να ζημιωθεί, μειώνοντας τον ΦΠΑ και τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, ενώ τώρα αισχροκερδεί, ακολουθώντας μια πολιτική που θέλει να καταστρέψει τη ζήτηση σε ορυκτά καύσιμα, προωθώντας την ατζέντα της “πράσινης” ανάπτυξης που οδηγεί στον όλεθρο. Ο Αντώνης Φώσκολος αναφέρει ότι η Κρήτη και η Κύπρος είναι ο πνεύμονας της Ευρώπης με τα πλούσια κοιτάσματα φυσικού αερίου στην ΑΟΖ, και θεωρεί ότι η Γερμανία δε θέλει να αξιοποιηθούν, γιατί τότε η Ελλάδα θα γίνει ενεργειακά ανεξάρτητη. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Βασίλης Λύκος κατηγορεί την κυβέρνηση για ανυπαρξία πολιτικής βούλησης για εκμετάλλευση ελληνικού φυσικού αερίου, και τονίζει ότι η ενέργεια πρέπει να ανήκει στους Έλληνες, και καθένας από μας πρέπει να είναι ο ίδιος παραγωγός της ενέργειας που καταναλώνει.
Από τη στιγμή που οι ΑΠΕ δεν αποδίδουν την ενέργεια που αποδίδει η χρήση ορυκτών καυσίμων, είναι ανέφικτη η πτώση των τιμών στα καύσιμα αν δεν υπάρξει αύξηση της παραγωγής όλων των διαθέσιμων ενεργειακών πόρων της Ευρώπης. Αλλά ακόμα και έτσι, στην Ελλάδα δεν αναμένεται να πέσουν οι τιμές όσο η ενέργεια βρίσκεται στο χρηματιστήριο, ακόμα και με το άνοιγμα των λιγνιτικών μονάδων. Η ενέργεια είναι κοινωνικό αγαθό και είναι έγκλημα να παίζεται στο χρηματιστήριο. Σύμφωνα με τον Γιώργο Αδαλή, όταν υπάρχει σύνδεση των ιδιωτών παραγωγών ΑΠΕ με κολοσσούς, δε μπορούν να επιβιώσουν οι ενεργειακές κοινότητες και έτσι δεν υπάρχει ενεργειακή δημοκρατία και ενεργειακή αποκέντρωση. Ενεργειακές κοινότητες είναι οι συνεταιρισμοί που επιτρέπουν στους πολίτες να συμμετέχουν στην παραγωγή, αποθήκευση, κατανάλωση, διανομή και προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Το τελευταίο διάστημα αποκτά ενδιαφέρον και η χρήση υδρογόνου στην παραγωγή ενέργειας. Μάλιστα στην Κοζάνη ετοιμάζεται η κατασκευή εργοστασίου παραγωγής κυψελών καυσίμου Μεμβράνης Ανταλλαγής Πρωτονίων Υψηλής Θερμοκρασίας (HT-PEM) και μονάδων ηλεκτρόλυσης για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και “πράσινου” υδρογόνου, ώστε η Ελλάδα να αποτελέσει ενεργειακό κόμβο και να τροφοδοτεί και την υπόλοιπη Ευρώπη. Οι εταιρείες που θα υλοποιήσουν το πρόγραμμα θα επιδοτηθούν, με χρήματα των Ευρωπαίων πολιτών πάντα. Το υδρογόνο είναι ένα αέριο τα αποθέματα του οποίου είναι ανεξάντλητα. Όταν το υδρογόνο ενώνεται με το οξυγόνο, παράγεται ηλεκτρικό ρεύμα και νερό. Έτσι για παράδειγμα, τα αυτοκίνητα που θα κινούνται με υδρογόνο θα είναι ηλεκτρικά και από την εξάτμισή τους αντί για καυσαέρια θα βγαίνει νερό. Το πρόβλημα είναι πως αν και το υδρογόνο υπάρχει στη φύση σε ανεξάντλητες ποσότητες, είναι δεσμευμένο στο μεγαλύτερο μέρος του στα μόρια του νερού, που αποτελούνται από δύο άτομα υδρογόνου και ένα οξυγόνου. Το νερό είναι άφθονο στον πλανήτη μας, αλλά η διάσπαση του μορίου του απαιτεί πάλι ενέργεια, μάλιστα όχι καθαρή. Γιατί ακόμα και η ηλεκτρόλυση του υδρογόνου χρειάζεται καταλύτη, λευκόχρυσο και νικέλιο, αποκαλύπτει ο Βασίλης Λύκος.
Τελικά οι ΑΠΕ δεν είναι τόσο οικολογικές όσο παρουσιάζονται από τους εμπνευστές της “πράσινης” ανάπτυξης. Άγνωστος παραμένει ο τόπος ταφής και καύσης τους όταν παρέλθει ο χρόνος ζωής τους. Σίγουρα δεν είναι φτηνές, φαίνονται φτηνές εξαιτίας των επιδοτήσεων. Ένα μελανό σημείο που αποσιωπάται αφορά τις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας που υφίστανται οι εργάτες τριτοκοσμικών χωρών για την εξόρυξη μετάλλων απαραίτητων για την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ. Ο Γιάννης Μπασιάς υποστηρίζει ότι το πρόβλημα της Ευρώπης είναι η τυφλή λατρεία των ΑΠΕ και η υποτίμηση του όρου ενέργεια που είναι απαραίτητη για τη ζωή μας, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει αντί να επιδοτεί ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά, να σκεφτεί πως να επιδοτεί την αγροτική ανάπτυξη, γιατί αυτή κινδυνεύει από τις αλλαγές της θερμοκρασίας. Η ίδια η ενέργεια είναι αναπόσπαστο κομμάτι στον τομέα της γεωργίας. Το φυσικό αέριο είναι απαραίτητο για τα λιπάσματα, τα ζιζανιοκτόνα, τα εντομοκτόνα. Με την ενεργειακή κρίση να μαίνεται, οδηγούμαστε σε αύξηση εισαγωγής βιομηχανικών προϊόντων διατροφής, κακής ποιότητας, και δε φαίνεται μακρυά η ώρα που θα σκάσει και η επισιτιστική κρίση. Μεγάλο κεφάλαιο στη ζωή μας η κλιματική αλλαγή, που μετονομάστηκε σε κλιματική κρίση και εργαλειοποιήθηκε από πολιτικά χείλη για την επιβολή οικονομικής αφαίμαξης, αναπαραγόμενη από όλα τα ΜΜΕ.
Αρκέστηκα να αναφερθώ μόνο σε χαρακτηριστικά των ΑΠΕ, χωρίς να διαπραγματευτώ την ύπαρξή ή όχι αυτής της κρίσης. Γιατί στον αντίποδα των επιχειρημάτων όσων υπερασπίζονται την περιβόητη κλιματική αλλαγή, υπάρχει αξιόλογη μερίδα επιστημόνων που με έρευνες, εδώ και δεκαετίες, διατυπώνουν ότι αυτή η αλλαγή δεν υφίσταται, τουλάχιστον όχι όπως νοείται από τις κυβερνήσεις και σίγουρα όχι εξαιτίας του διοξειδίου του άνθρακα που ως επί το πλείστον στοχοποιείται, αλλά αποτελεί ένα ακόμα πολιτικό παιχνίδι, μια πολιτική προπαγάνδα εκφοβισμού και χειραγώγησης των μαζών, για υπακοή και υποταγή στο θέλημα των ισχυρών του πλανήτη, γεμίζοντας παράλληλα τις τσέπες τους. Αυτή η αντίληψη βέβαια δεν παραμερίζει την αναγκαιότητα εξεύρεσης μιας ισορροπίας στη χρήση πηγών ενέργειας για την προστασία του περιβάλλοντος. Όπως άλλωστε είπε και ο Δημήτρης Κουτσογιάννης που τάσσεται υπέρ της ανανεώσιμης ενέργειας, αυτή πρέπει να αναπτύσσεται με όρους ανταγωνιστικούς της αγοράς και όχι να επιδοτείται σκανδαλωδώς, βάζοντας πρόστιμο στα άλλα καύσιμα. Η κλιματική κρίση και η χρήση των ΑΠΕ αποτελούν μόνο μια παράμετρο στο βρώμικο παιχνίδι της ενέργειας, που οι προεκτάσεις του είναι και γεωπολιτικές. Όπως είπε και ο Kissinger: “Ελέγξτε το πετρέλαιο και θα ελέγχετε τα έθνη. Ελέγξτε το φαγητό και θα ελέγχετε τους ανθρώπους”. Ο πόλεμος στην Ουκρανία στην πραγματικότητα αποτελεί έναν πόλεμο της Δύσης ενάντια στην πλούσια ενεργειακά Ρωσία, το ίδιο και οι πόλεμοι στη Μ. Ανατολή, οι οποίοι γίνονται στο όνομα της ενέργειας.
Πόσο μας ωφελεί να τασσόμαστε υπέρ της Ευρώπης και των πολιτικών που επιτάσσει; Μήπως πρέπει να επανεξετάσουμε τις σχέσεις μας μαζί της; Με ποιον τρόπο ωφελούνται οι Έλληνες πολίτες; Είμαστε ο μόνος λαός της Ευρώπης που εφαρμόζει στο έπακρο την “πράσινη” ατζέντα και έχει χρεοκοπήσει ο πληθυσμός της. Αφού καταρρίπτεται ο μύθος των “πράσινων” ΑΠΕ με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που δημιουργούν, ποιος ο λόγος να μην αξιοποιήσει η Ελλάδα τον πλούσιο ορυκτό πλούτο που διαθέτει για ενεργειακή αυτονομία; Τι συμφωνίες έχουν κλείσει οι αμερικανοτραφείς και γερμανοτραφείς πολιτικοί μας, που μόνο τα συμφέροντα των Ελλήνων πολιτών δεν εξυπηρετούν; Η επιμονή τους μάλιστα να υποχωρούν στο δικαίωμα της αύξησης των χωρικών υδάτων μας στα 12 ν.μ. στο ανατολικό Αιγαίο, και τη χάραξη υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ όπως ορίζει το δίκαιο της θάλασσας, υποδηλώνουν την υποχώρηση στις επεκτατικές βλέψεις του Τούρκου προέδρου που μιλάει για γαλάζια πατρίδα και ονειρεύεται τη συνεκμετάλλευση του Αιγαίου, συνεκμεταλλευόμενος επακόλουθα και τον πλούσιο ορυκτό μας πλούτο. Είναι ντροπή για την Ελλάδα η πολιτική που ακολουθείται στο όνομα της κλιματικής αλλαγής, τη στιγμή που μπορεί να αποτελεί έναν ενεργειακό παράδεισο.
Ιωάννα Άρμεν – Μέλος του
Νέου Εθνικά Ενιαίου Πολιτικού Σχηματισμού – Πρώτα η Ελλάδα
ΠΗΓΕΣ:
https://cycladesopen.gr/vasilis-lykos-yparchei-makropnoi
https://hxonews.gr/article/b-lykos-gia-energeiakh-krish-kerdoskopia-twn-isxyrwn-enanti-twn-adynatwn
https://slpress.gr/oikonomia/ta-atheata-meionektimata-ton-ananeosimon-pigon-energeias/
https://www.efsyn.gr/stiles/apopseis/343832_ti-simainei-klimatiki-oydeterotita
https://www.kathimerini.gr/society/562871182/i-voylgaria-exagei-atmosfairiki-rypansi-stin-ellada
