Το Συμβούλιο της Επικρατείας εξέδωσε απόφαση την 1906/2014 που έκρινε κατά πλειοψηφία την αποκρατικοποίηση και ιδιωτικοποίηση του ως αντισυνταγματική πράξη με το δεδομένο ότι είχε πάει στο ΤΑΥΠΕΔ.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης η μετατροπή της ΕΥΔΑΠ σε ιδιωτική όχι μόνο τυπικά, αλλά και ουσιαστικά υπήρξε αντίθετη προς το άρθρο 5 παράγραφος 5 που κατοχυρώνει το δικαίωμα στην υγεία και το άρθρο 21 παράγραφος 3 του Συντάγματος που ορίζει ότι το Κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών. Η δε κατ’ ουσίαν μετατροπή της δημοσίας επιχειρήσεως σε ιδιωτική, που λειτουργεί με γνώμονα το κέρδος, καθιστά αβέβαιη τη συνέχεια της εκ μέρους της παροχής προσιτών υπηρεσιών κοινής ωφελείας, και δη υψηλής ποιότητας, η οποία δεν εξασφαλίζεται πλήρως με την κρατική εποπτεία. Συνίστανται δε οι υπηρεσίες αυτές στην ύδρευση και στην αποχέτευση που είναι αναγκαίες για την υγιεινή διαβίωση και, ιδίως, στην παροχή του πόσιμου ύδατος, φυσικού αγαθού απαραίτητου για την επιβίωση που καθίσταται σπανιότερο συν τω χρόνω. Αβεβαιότητα ως προς τη συνέχεια της παροχής προσιτών υπηρεσιών κοινής ωφελείας με αυτόν τον βαθμό αναγκαιότητας δεν συγχωρείται από το άρθρο 5 του Συντάγματος.
Επιπροσθέτως το Δεκέμβριο του 1999 μεταξύ του Δημοσίου και της ΕΥΔΑΠ έχει υπογράφει σύμβαση με διάρκεια 20 ετών με δυνατότητα παράτασης όπως αυτό αναφέρεται και στην αιτιολογική έκθεση του ν. 3985/2011 εκτός του αποκλειστικού δικαιώματος της ΕΥΔΑΠ για την παροχή υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής, και ότι το δικαίωμα αυτό δεν μεταβιβάζεται.
Εξ άλλου, οι ως άνω μεταβιβάσεις (η αρχική του 2011 και εν συνεχεία αυτή που ακυρώθηκε το 2012) έγιναν χωρίς να έχει παραλλήλως ιδρυθεί «ρυθμιστική αρχή υδάτων» προκειμένου να διαχωριστεί το δίκτυο «από την υπηρεσία που θα μεταβιβασθεί».
Σε συνέχεια λοιπόν του νόμου του 2016 για το Υπέρ ταμείο η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεσμεύθηκε να ιδιωτικοποιήσει όσο μπορούσε την ΕΥΔΑΠ με επισήμανση στο νόμο ότι η απόφαση της Ολομελειας ΣτΕ το 2014 την είχε αποκλείσει να την ιδιωτικοποιήσει περισσότερο, με την «ενοχή» της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ προς τους δανειστές για την απόφαση του ΣΤΕ.
Ωστόσο το Υπουργείο Περιβάλλοντος και ενέργεια επανέρχεται την 1η Μαρτίου 2923, δηλαδή την ώρα που όλη η Ελλάδα θρηνούσε τα θύματα των Τεμπών, με την κατάθεση νομοσχέδιου στη Βουλή.
Το νομοσχέδιο μετατρέπει τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (την γνωστή Ρ.Α.Ε.) σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.).
Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.) στα πλαίσια πλέον της Αναδιοργάνωσης των παρόχων υπηρεσιών ύδατος – την Διαχειριστική επάρκεια και τις Εξουσιοδοτήσεις, έως την 31η Δεκεμβρίου 2024, θα πρέπει να υποβάλλει στους Υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών πρόταση ολοκληρωμένης δέσμης μέτρων, συνοδευόμενη από ανάλυση οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών, για τη διασφάλιση της επιχειρησιακής λειτουργίας του συνόλου των παρόχων υπηρεσιών ύδατος, συμπεριλαμβανομένου του βέλτιστου προτεινόμενου αριθμού τους και του καταμερισμού του γεωγραφικού πεδίου άσκησης των αρμοδιοτήτων τους, λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνει την αναδιοργάνωση των υφιστάμενων παρόχων υπηρεσιών ύδατος με συνενώσεις ή συγχωνεύσεις, προς ενίσχυση της διαχειριστικής τους ικανότητας.
Η διαπίστωση διαχειριστικής επάρκειας των παρόχων υπηρεσιών ύδατος από τη Ρ.Α.Α.Ε.Υ. θα αποτελεί πλέον την προϋπόθεση για την αξιολόγηση προτάσεων των παρόχων υπηρεσιών ύδατος και την υλοποίηση προγραμμάτων μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων στον τομέα των υπηρεσιών ύδατος.
Αυτό βέβαια θα σημάνει και την ανάκτηση του κόστους για τις υπηρεσίες ύδατος – και κατά συνέπεια την τιμολόγηση του.
Οι πολιτικές τιμολόγησης των υπηρεσιών ύδατος θα προσδιοριστούν σύμφωνα με την παρ. 3 και την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει»!!
Όλα τα παραπάνω ενισχύουν τις υπόνοιες μας ότι το φυσικό μονοπώλιο του νερού, που μέχρι χθες προστατεύονταν με σειρά αποφάσεων του ΣτΕ, θα μετατραπεί σε «αγορά» στην οποία θα πρωταγωνιστούν ιδιωτικές εταιρείες.
Θαυμάζουμε και εκτιμούμε τον κόσμο που κατέβηκε στη Θεσσαλονίκη για το νερό. Όμως, ένα υπολογίσιμο τμήμα αυτού του κόσμου για να σώσει το νερό θα ψηφίσει το κόμματα που μεθόδευσαν στο ξεπούλημα του στα όρια βέβαια που τους επέτρεπε το ΣτΕ μέχρι χθες.
Στην ρητορική δε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ότι θα σώσει το νερό, υπενθυμίζουμε ότι ίδιο κόμμα το 2016 ιδιωτικοποίησε την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ιδιωτικοποιησε την Εγνατία Οδο, (βάσει του ίδιου νόμου), ξεπούλησε χιλιάδες σημαντικά ακίνητα του ελληνικού Δημοσίου, ξεπούλησε την ΔΕΗ (αφού την έσπασε σε κομμάτια), μεταβίβασε δασικές εκτάσεις και δάση ενώ δεσμεύτηκε την ιδιωτικοποίηση του νερού κατά το δυνατό μέτρο που μπορούσε με την επισήμανση στο νόμου και την η απόφαση της Ολομελειας ΣτΕ (2014)
Αφού λοιπόν όλοι συμφωνούμε πως το νερό είναι δημόσιο αγαθό, ας δεσμευτούμε στα ελάχιστα: να φύγει από τα χέρια του υπερταμείου η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ, να διαλυθεί η αντίστοιχη Ρυθμιστική Αρχή, να αποσυρθουν από το Χρηματιστήριο, χωρίς αποζημίωση των βασικών μετοχών και η Διοίκηση των δύο εταιρειών και να περάσει σε κοινωνικό έλεγχο, με αντιπροσωπευτική σύνθεση.

Δημοσθένης Φραγκόπουλος – Μέλος του

Νέου Εθνικά Ενιαίου Πολιτικού Σχηματισμού – Πρώτα η Ελλάδα